Khuôn viên Đền Hùng tại Việt Trì – Phú Thọ

“Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng mười tháng ba”

          Theo truyền thuyết dân gian, Lạc Long Quân và Âu Cơ được xem là Thủy Tổ người Việt, cha mẹ của các Vua Hùng. Bởi vậy Lễ hội Đền Hùng có vị thế đặc biệt trong tâm thức của người Việt. Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch, tại Đền Hùng, Việt Trì, Phú Thọ. Trước đó hàng tuần, lễ hội đã diễn ra với nhiều hoạt động văn hoá dân gian và kết thúc vào ngày 10 tháng Ba âm lịch với Lễ rước kiệu và dâng hương tại Đền Thượng.

Lễ rước kiệu và dâng hương tại Đền Thượng

Từ thời nhà Tiền Lê, nhà Lý, nhà Trần rồi đến Hậu Lê, các vua và nhân dân địa phương đều đến lễ bái các vua Hùng… Đến thời nhà Nguyễn - năm Khải Định thứ 2 chính thức chọn ngày 10 tháng 3 Âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương để tưởng nhớ các Vua Hùng và nhắc nhở mọi người Việt Nam cùng tưởng nhớ thờ cúng Tổ tiên.

Kế tục truyền thống đó, ngày 02/4/2007, Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn sửa đổi, bổ sung điều 73 của Luật Lao động cho người lao động được nghỉ làm việc được hưởng nguyên lương ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch). Từ đây, ngày 10/3 âm lịch hàng năm đã trở thành ngày lễ lớn “QUỐC LỄ” của dân tộc mang bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc. Đây là ngày để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta cùng nguyện một lòng mãi mãi khắc ghi lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước - Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với cán bộ Đại đoàn Quân Tiên phong tại Đền Hùng.

          Cùng với những ghi nhận của Đảng và Nhà nước ta, ngày 6/12/2012, UNESCO cũng đã chính thức công nhận “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” là di sản văn hóa phi vật thể cần được gìn giữ, đây là biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết, truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
          Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương hằng năm là ngày hội của toàn dân Việt Nam. Ngày này người dân Việt Nam dù đang sống, làm việc ở mọi miền của Tổ quốc, ở trong nước hay nước ngoài vẫn hòa chung một nhịp đập hướng về đất tổ. Cùng với đó, những ngày này, người dân cả nước còn có dịp tham gia vào các hoạt động văn hóa, lễ hội để thể hiện lòng thành kính các Vua Hùng, các vị anh hùng có công với dân tộc, với đất nước.
        Phần lễ có nghi thức dâng hương dâng hoa của các đoàn đại biểu Đảng, Chính phủ, các tỉnh thành được tổ chức trang nghiêm, thành kính. Phần hội được tổ chức với nhiều hình thức sinh hoạt văn hóa phong phú xung quanh chân núi Hùng: đánh trống đồng, đâm đuống, cồng chiêng, thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giầy, kéo lửa thổi cơm thi, hát Xoan Phú Thọ,….

Hoạt động đánh trống đồng, đâm đuống là một trong những nét văn hóa nghệ thuật đặc trưng, độc đáo trong ngày giỗ Tổ

Hội thi gói, nấu bánh chưng

Hội thi giã bánh dầy

Hội kéo lửa thổi cơm thi

Hát Xoan Phú Thọ là nghệ thuật trình diễn hát thờ Vua Hùng, gắn liền với Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.

Từ đền Hùng- Phú Thọ đến các di tích đền thờ Vua Hùng trong nước và cả nước ngoài đều đồng loạt tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương vào ngày 10 tháng 3 âm lịch trang nghiêm, thành kính.

Lễ dâng hương dâng hoa tại đền thờ Vua Hùng ở Thảo cầm viên ( quận 1,TP.HCM)

Cộng đồng người Việt Nam tại Malaysia đã trang trọng tổ chức lễ Giỗ Tổ Hùng Vương theo nghi lễ truyền thống

Đại sứ quán Việt Nam tại Canada đã trang trọng tổ chức Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương

Cộng đồng người Việt Nam tại Nga dâng hương tưởng nhớ Vua Hùng tại trung tâm Hà Nội - Moskva.